- 31 januari 2018
- | Bron: Dobbit
Het zelfbouwhuis - aflevering 36

Montage van de ventilatiebuizen - Ep. 36 - In deze aflevering van Het zelfbouwhuis doen we verder met onze nutsvoorzieningen. In de woning komt een ventilatiesysteem type D, dus plaatsen we in deze fase van de werken alvast de nodige buizen en collectoren.
Transciptie
In de vorige aflevering isoleerden we het dak.
Zowel het hellende als het platte dak werden opgevuld met glaswol, waarna we een doorlopend dampscherm plaatsten.
In deze aflevering doen we verder met onze nutsvoorzieningen.
In de woning komt een ventilatiesysteem type D. Daarbij gebeurt zowel de aanvoer van verse buitenlucht als de afvoer van gebruikte binnenlucht volledig mechanisch met een ventilatie-unit. We kunnen hiervoor al de nodige buizen en collectoren plaatsen.
Ook de ventilatie installeren we met behulp van een zelfbouwpakket.
Op die manier kunnen we op de volledige installatie ervan tot 3500 euro besparen!
Man 1
We beginnen met de ventilatie.
Ik heb in mijn werkmap een volledige handleiding over hoe het in zijn werk gaat. Ik heb hier eens even uitvergroot hoe mijn principeschema van de ventilatieleidingen eruit ziet. En nu kan ik hierop gaan aanduiden welke buizen ik waar ongeveer ga plaatsen.
Dat is ook al eens op een grondplan van het huis overgezet, dus ik kan nu in de realiteit buizen een plaats geven, koppelstukken al een plaats geven, en die dan op de best mogelijk manier aansluiten.
Nu we ons dak isoleerden, weten we hoeveel ruimte we nog hebben en kunnen we de ventilatie plaatsen.
Het gaat hier om zowel de ventilatiebuizen als de collectoren.
De ventilatie-unit laten we later leveren.
Eens we de bestelling geleverd is, controleren we of al het nodige materiaal erbij zit.
Mochten er stukken ontbreken, dan kunnen we dit meteen ook melden.
We beginnen met de hoofd aanvoer- en afvoerbuizen ter plaatse te leggen.
We weten dat we in elke kamer ventilatie moeten voorzien, dus vormt dit het uitgangspunt waarmee we van start gaan.
Tijdens onze slijpwerken voorzagen we al de nodige doorvoeren, waardoor we vlot de buizen kunnen plaatsen.
Bij het leggen ervan houden we ook rekening met onze andere nutsvoorzieningen, zodat die niet in elkaars weg liggen.
De brede rechte buizen dienen om de afstanden tussen de collectoren te overbruggen.
Met de flexibele leidingen kunnen we dan van daaruit verdere aftakkingen maken.
De lengte van zo’n recht stuk is maximum 2 meter. Dit is niet voldoende om de afstand te coveren, daarom hebben we speciale koppelstukken.
Daarmee kun je 2 buizen gemakkelijk aan elkaar koppelen, met een minimum aan luchtverlies.
Je schuift gewoonweg beide uiteindes over het stuk en de koppeling is gebeurd!
De buizen die we hier aan het hellende dak voorzien komen achter een valse wand. Dit is belangrijk om te weten, want qua hoogte moeten we dus geen rekening houden met de vloeropbouw.
Om genoeg marge te hebben voor andere leidingen die in de wand moeten komen, leggen we de ventilatieleidingen op een aantal snelbouwstenen die we over hebben.
We moeten over de afstand wel voldoende steunpunten voorzien, zodat de buis niet gaat doorhangen en de verbinding zo loskomt.
Bij dit soort materiaal moet je extra waakzaam zijn dat je geen blutsen maakt. Die maken de koppeling een stuk moeilijker en kunnen ook de luchtdichtheid van je aansluiting beïnvloeden.
Je kan dit gemakkelijk vermijden door voorzichtig te zijn bij het verplaatsen!
Man 1
Ik kreeg een volledig kit aangeleverd met alle materiaal dat ik kan nodig hebben voor de installatie van die ventilatie.
Heel wat verschillende onderdelen moet je nog identificeren en dan een plaatsje geven. En werk je met verschillende personen samen, dan kan het nuttig zijn om stickervellen te maken met symbolen, zodat het duidelijk is wat badkamer is, wat slaapkamer is… noem maar op.
Alle onderdelen worden nu geïdentificeerd en worden al provisoir op de juiste plaats gelegd om de verbindingen te maken die nodig zijn.
Zijn de rechte afstanden overbrugd, dan kun je beginnen aan de aftakkingen.
Het is belangrijk om niet overhaast te werk te gaan. Denk eerst na over hoe je de puzzel zal maken, voor je begint de aftakkingen te leggen, dit zal het vervolg van het plaatsen enkel vlotter doen verlopen!
Om de ventilatiepunten op deze verdieping aan te sturen, vertrekken we vanaf collectoren.
Die verzamelen alle flexibels van de verschillende kamers en worden aangesloten op een hoofdáánvoer- of een hoofdáfvoerleiding.
De flexibels zijn een stuk kleiner qua diameter en worden dus gemakkelijker in plafond of vloer verwerkt.
We beginnen met aan te duiden of een collector propere lucht aanvoert – en dus voor de pulsie zorgt, of vuile lucht afvoert – en dus instaat voor de extractie.
Daarna kunnen we die gaan samenstellen.
Praktisch elke kamer moet op de ventilatie aangesloten worden. Keuken, badkamer of wc moeten bijvoorbeeld worden afgezogen, terwijl er in de living of de slaapkamer propere lucht moet ingeblazen worden.
We voorzien stickers om de verschillende ruimtes te markeren op de collector.
Als er dan iemand anders verder werkt aan de installatie, weet hij meteen welke uitgang voor welke kamer bedoeld is.
Door het denkwerk nu al volledig uit te voeren, kunnen we straks alles vlot opstellen.
Zijn de collectoren samengesteld, dan kunnen we die ter plaatse gaan installeren.
Eens we de juiste positie van de collector bepaald hebben, kunnen we die aansluiten op onze hoofdleiding.
We hebben hiervoor een T-stuk nodig.
Daarop sluiten we nog een reductie aan, zodat de buis met de kleinere diameter erop aangesloten kan worden.
Om recht op maat af te korten, duiden we met kleefband aan waar we moeten slijpen.
We kunnen ook met een reststuk buis een ring maken die we kunnen hergebruiken.
Die pas je dan rond je buis en zo teken je af waar je moet slijpen.
Na het afkorten moet je de bramen sowieso nog wegwerken met een ronde vijl. Op die manier is het uiteinde terug glad om probleemloos te kunnen aansluiten.
Daarna kunnen we het voorlopig aan elkaar koppelen.
Nu kunnen we de aftakkingen maken.
We gebruiken hiervoor dunnere flexibele leidingen.
Die moet je goed in de voorziene openingen duwen, zo zitten ze vast.
Het andere uiteinde van die 3 flexibels sluiten we aan op een collector van 3, die uitgeeft op de kamer eronder.
We passen alles af en snijden op maat met een speciaal hulpstuk.
Dit past precies over de buis en is voorzien van een mes langs binnen.
Wanneer je dit over de buis schuift maakt hij een insnijding in een groef. Door die dan rond te draaien, haal je de volledige omtrek door.
Dit circuit is uitgestald en op maat gemaakt.
Ziet het er oké uit, dan pas fixeren we de collectoren.
We doen dit met PU lijmschuim. Dit zet het stuk vast in het gat.
Ook aan de onderkant spuiten we schuim.
Die buis wordt dan later in het plafond ingewerkt en afgekort volgens het gepaste niveau. Nadien zullen we afwerken met een rooster.
De pulsie is in orde, maar nu moeten we de afvoer van de vuile lucht nog in orde brengen.
Dit is opnieuw een moeilijke oefening, omdat we rekening moeten houden met de afwerking van de vloer en dus ook de dikte van de chape.
Het principeschema helpt ons al een heel stuk verder, maar voor de effectieve invulling zijn we op onszelf aangewezen.
Hebben we toch nog vragen, dan kunnen we altijd onze leverancier ter plaatse of telefonisch om raad vragen.
Ligt uiteindelijk vast waar we de collector van de extractie willen hebben, dan kunnen we hem ook gaan installeren.
We verbinden de collector met de aftakpunten via flexibele buizen.
Nadat we ze op maat maakten, koppelen we ze aan. Als je 2 clicks hoort, ben zeker dat hij diep genoeg in de uitsparing geduwd zit.
Wanneer je aansluitpunten over hebt op je collector, doe er dan een dop op. Zorg dat je die er goed vast induwt, zodat er daar geen lucht kan ontsnappen.
Zit alles goed, dan kun je weer fixeren.
En zo gaan we verder om de ruimtes van aanvoer of afvoer te voorzien.
We vertrekken van ons principeschema en proberen daarna de volledige ventilatie in elkaar te puzzelen.
Begin met de moeilijkste punten, zoals bijvoorbeeld ruimtes waar je geen speling hebt, de rest pas je dan daarop aan.
Met de rechte buizen overbrug je de tussenruimte, en de flexibele zijn voor de aftakkingen. Met andere woorden, de laatste stukken die leiden naar de verschillende ruimtes.
Ze worden gebundeld in grote of kleine collectoren.
Om die koppelingen te kunnen maken, zet je alles op maat, ofwel met een hulpstuk, ofwel met een cutter.
Deze dunnere leidingen zijn speciaal ontwikkeld om zo’n verbindingen te kunnen maken.
Door hun geribbelde buitenkant zijn ze heel buigzaam, maar de binnenkant is gladder. Zo kan er geen vuil ophopen in de groeven en ondervindt de lucht ook minder weerstand.
Als alles gepast is, kun je de verzamelpunten bevestigen.
De grote collectoren schroef je vast aan de grond, zo blijven ze zitten.
Op de collector zelf zijn schroefgaten voorzien, dus dit gaan snel en gemakkelijk met schroeven en pluggen.
De kleinere collectoren met een uitgang zet je vast met PU schuim.
Eens alle leidingen op onze verdieping voorzien zijn, kunnen we de aansluiting naar de andere verdiepingen maken.
Op het gelijkvloers hebben we heel wat ruimtes te bedienen, dus hebben we daar meerdere collectoren nodig.
Hier hebben we ruimte in het vals plafond om die te plaatsen, dus moeten we ze daar bevestigen.
Hoe we dit doen, kiezen we zelf. Bandijzer is hier de gemakkelijkste optie.
We kunnen die plooien volgens de maat die we nodig hebben.
En met een bout, moer en een rondel hangen we het aan de collector vast.
Ons plafond bestaat hier uit holle potten. Hollewandpluggen zijn dus nodig om het bandijzer aan het plafond te kunnen verankeren.
Aan de binnenkant van de collector zullen we geen ruimte hebben om flexibels te bevestigen. Daarom moeten we zorgen dat er doppen op zitten.
En nadat we ook de tweede naastliggende collector gemonteerd hebben, kunnen we een verbinding voorzien met onze ventilatie-unit.
Man 1
Als alles zijn plaats heeft gekregen, kun je definitief vastmaken. Dus zowel alle buizen vastmaken aan grond, plafond of muur, als zorgen voor luchtdichte verbindingen.
De collectoren zetten we al vast bij het plaatsen van onze leidingen, zodat die niet zouden verschuiven, maar nu moeten we ook de rest nog fixeren.
De flexibels maken we vast met bevestigingspluggen en kabelbinders.
In deze pluggen is een opening voorzien waar we een kabelbinder door kunnen steken.
Door een opening met een diameter van 8 te boren om een plug van 10 in te steken, spant die zich goed op in het te kleine gat en heb je een stevig verankeringspunt.
Door de kabelbinders nog niet helemaal aan te spannen, behouden we wat speling. Dit is belangrijk, omdat we nog niet precies weten waar het vals plafond zal bevestigd worden. Eens dat er dan hangt, kunnen we definitief aanspannen.
Op punten waar de buizen zeker niet in de weg zullen zitten, hangen we al definitief vast. Dit doen we met bandijzer. Zo kunnen we ze meteen ook bundelen en hebben we minder werk.
Op plaatsen waar we leidingen moeten vastmaken aan de grond, gebruiken we meteen bandijzer.
Zo zitten ze ook steviger geklemd en kunnen ze niet verschuiven in de chape.
De rechte bredere exemplaren monteren we waar nodig met bijgeleverde bevestigingsbeugels.
Die zijn afgestemd op de diameter van de buis en zorgen ervoor dat je die niet kan indeuken.
Ten slotte moeten ook de koppelingen nog afgedicht worden.
We deden de voorlopige aansluiting al met koppelstukken, die we tussen de uiteindes staken.
Om een koppelstuk nu aan de buis vast te maken, moeten we nog schroeven.
Zelftappende exemplaren zijn hiervoor het best, want je mag niet te veel kracht op de buis uitoefenen, anders duw je er een deuk in.
Het verbindingsstuk hangt dan vast, en daarna moeten we nog aluminiumtape rond de naad doen. Dit zorgt voor een perfecte afdichting, want aluminium is luchtdicht en versterft niet, in tegenstelling tot plastic tape.
Uiteindelijk komen we zo tot een volledig netwerk van ventilatiebuizen, dat de volledige woning dekt.
Dit ventilatiesysteem zal zorgen voor warmterecuperatie en een gezonde lucht in de woning, wat positief is voor ons E-peil!
We hebben nu al de leidingen, maar moeten die nog aansluiten op de ventilatie-unit.
Die stuurt het systeem mechanisch aan en voorziet de pulsiekanalen van verse lucht, terwijl hij de vuile lucht via de extractiebuizen afvoert.
We installeren de unit in onze technische ruimte.
Je kan die op de grond zetten, wanneer je daarvoor voldoende ruimte hebt. Maar dan heb je een aangepaste montagestoel nodig. Daarop zitten rubberen pootjes die de trillingen van de unit opvangen.
Gebruik je dit niet, dan zal je veel meer geluidsoverlast hebben.
In ons geval hangen we de unit aan een stevige muur met een rail. Dat veroorzaakt weinig trillingen en geeft dus ook weinig geluidsoverlast.
Op een multiplexpaneel bevestigen we de ophangbeugel mooi recht, om er nadien het toestel aan te haken.
Daarna moeten we goed nakijken op welke uitgang we precies de pulsie en extractie moeten aansluiten. Het is vanzelfsprekend noodzakelijk dat alles op het juiste kanaal aangesloten is om een correcte werking van het systeem te krijgen.
Met een flexibele aluminium darm kunnen we de koppeling tussen de vaste leidingen en de unit voorzien.
Het kost ons wat moeite om die over elkaar te schuiven, maar zo zijn we zeker van een aansluitende verbinding.
Met een grote kabelbinder zetten we dit dan nog eens vast.
De leiding die we gebruiken is dan wel flexibel, maar zorg er toch voor dat je bocht niet te scherp is!
Want daarmee zou je de buis kunnen platdrukken, waardoor de diameter op dat punt verkleint.
Daar zou er dan een minder groot volume lucht kunnen passeren, wat het nodige debiet zou kunnen beïnvloeden!
Ten slotte voorzien we ook de ventilatie-unit – net als onze condensatieketel – van een energielabel, zoals het hoort.
Door de ventilatie met een zelfbouwpakket te plaatsen, kunnen we tot 3500 euro besparen.
We wachten om dit bij ons bedrag te rekenen tot de installatie volledig afgewerkt is. Het voorlopige totaal blijft dus nog even staan op 46.910 euro.
In de volgende aflevering starten we met de nutsvoorzieningen die ons voorzien van energie. We beginnen met groene stroom, via zonnepanelen. Op ons plat dak boven hebben we voldoende ruimte om die te installeren.