- 19 oktober 2020
- Door Dieter Devriendt
- | Bron: Metallerie
Jaga zet stap naar industrie 4.0
met Gerobotiseerde plooibanken
Bystronic levert schakel in geplande
digitale, flexibele productieketen
De ingebruikname van twee geautomatiseerde plooibanken met robot zou een caseverhaal van dertien in een dozijn kunnen zijn. Maar de Bystronic Xpert 80 MBR en Xpert Pro Bending Cell 200 komen in Diepenbeek niet in een alledaags bedrijf terecht. Radiatorproducent Jaga – climate designers – maakt het haar missie om de meest milieuvriendelijke technologieën aan te wenden in haar designproducten. De visionaire bedrijfsleider van Jaga onderbouwt die missie met kernwaarden rond duurzaamheid, creativiteit en sociale verantwoordelijkheid. Wij spraken met Jan Kriekels over zijn bedrijf, robotplooibanken en de toekomst.
Op de productievloer ernaast wordt begin 2021 de Xpert Pro Bending Cell 200 in bedrijf genomen
Schoonheid, ecologie en imago
“Met Jaga maken wij deel uit van de zichtbare economie. Ons imago is dat van onze designproducten. Schoonheid en ecologie moeten hand in hand gaan. Een mooi design dat ook rekening houdt met de circulaire economie vermijdt dat radiatoren wegwerpproducten worden.”Door de geschiedenis van Jaga lopen twee rode draden: design en innovatie. De nieuwste technologie – ecologisch verantwoord natuurlijk – werd steeds gekoppeld aan een esthetisch ontwerp. Niet verwonderlijk dus dat bedrijfsleider Jan Kriekels eveneens kunstenaar is. Waar populaire media al vlug het etiket ‘excentriek’ op de man kleven, ontdekten wij dat achter de zakenman met rockallures een heel geïnspireerde visie schuilt.schoonheid, ecologie en imago
Waar Jaga zich in onderscheidt ten opzichte van de concurrentie is dus op het vlak van design, en daarbij is de lengte van de producten belangrijk.
“De meesten in onze branche beperken zich tot producten van iets meer dan een meter lang omdat ze hun warmtewisselaars inkopen en die voornamelijk op die lengte geproduceerd worden. Wij kunnen tot 5 meter lang gaan. Die langere producten zorgen ook voor een betere en aangenamere klimatisatie, én zijn ook ecologisch voordeliger. Er is ook nog zeker een markt daarvoor. Er zullen altijd boetieks zijn – met ecologische designproducten – in de zijstraten van de hoofdstraat waar de Googles en Amazons van deze wereld de dienst uitmaken.”
Met het vermelden van ecologie zijn we meteen ook aanbeland bij een ander stokpaardje van Jan Kriekels.
“Bij Jaga zijn we allen ‘climate designers’. Onze producten moeten hun bijdrage leveren in het streven naar de Europese Green Deal. Ook in de productie moet er nagedacht worden over de ecologische gevolgen. Grondstoffen zijn niet onuitputtelijk, energie moet zo milieuvriendelijk mogelijk opgewekt en efficiënt gebruikt worden … Goede technologieën spelen een belangrijke rol daarbij. Zeker als je in productiekwaliteit ook de perfectie wil nastreven.”
I4.0, de intellectuele revolutie
Om in haar productie ecologisch te werk te gaan, zet Jaga de nodige stappen richting Industrie 4.0. En voor Jan Kriekels staat I4.0 vooral voor een intellectuele revolutie.
“We maken een vierde industriële revolutie door die vooral met intelligentie verweven is. Industrie 4.0 moet voor Jaga concreet het onder andere mogelijk maken om bijvoorbeeld de assemblage van producten voorspelbaar te maken. Artificiële intelligentie moet dit klaarspelen op basis van veel data.”
Omnichannel
Om die vele gegevens in te zamelen besliste Jaga al een tijdje terug om niet langer exclusief nog via de groothandel te werken.
“Wij gaan nu ook rechtstreeks naar de installateurs. Die kunnen meteen bij ons bestellen en bezorgen ons zo de broodnodige input op het vlak van de aankoper, de aankoop, de hoeveelheden, tijdstippen … Installateurs – zeker de zelfstandigen – hebben een immense onafhankelijkheidsdrang en willen zelf zoveel mogelijk zaken kunnen bepalen: wat ze kopen, hoeveel ze kopen, welke opties hun product nodig heeft, wanneer ze de levering willen ... Wij zullen dat mogelijk maken.”
Klantenbestelling zorgt voor voorspelling
Op termijn is het zelfs de bedoeling dat de installateur de productie bij Jaga bedient.
“Wij werken aan de koppeling van systemen waardoor onze klant – de installateur – rechtstreeks kan bestellen aan ons SAP-systeem. In die configurator moeten zo’n 5 miljoen mogelijke combinaties van stijlen, afmetingen en technologieën kunnen worden gemaakt. Met het ingeven van de combinatie – geholpen door AI – bedient de klant eigenlijk zelf de machines. Na verloop van tijd zal AI ook met een zelflerend effect voorspellingen kunnen maken en kan er ‘just in time’ geproduceerd worden.”
Standalonemachinepark
Het intelligente systeem wil Jaga ook koppelen met een geautomatiseerd machinepark voor een snelle en variabele productieketen.
“Automatisering moet in principe een 24/7 productie mogelijk maken. Het ideaalbeeld is een machinepark dat standalone kan opereren, aangestuurd vanuit het intelligente bestel- en productiesysteem waar de installateur zijn bestelling plaatst. In die situatie is de productie intrinsiek al zoveel sneller. Met een dergelijke flexibele productie is opschalen eenvoudig en vlot uitvoerbaar.”
Mens en machine
“De plek van de mens in de productie ondervindt dan een herlokalisatie. Manuele arbeid wordt minder en minder nodig, en zelfs operatoren zullen minder moeten ingeschakeld worden gezien de AI. Die artificiële intelligentie is ook levensnoodzakelijk want de echte vaklui zijn een uitstervend ras; intelligentie/knowhow moet in het productiesysteem ingebouwd worden. Op die manier wordt tijd gecreëerd voor het menselijk wezen om zijn/haar meer creatieve talenten aan te spreken. Technologie zal op die manier ook ons welzijn en welbevinden een boost geven. Dat is iets waar de mensen sinds corona toch meer en meer bij blijven stilstaan. Het kan én moet anders.”
Automatisatie van plaatwerk
Een eerste stap richting die intellectuele toekomst zette Jaga recent met een bestelling van twee gerobotiseerde plooibanken bij Bystronic. De Xpert 80-plooibank met Mobile Bending Robot werd na de zomer van 2020 in gebruik genomen; de meer omvangrijke Xpert Pro Bending Cell 200 wordt begin 2021 verwelkomd.
“Wij kozen voor het inzetten van geautomatiseerde plooibanken omdat in ons plaatwerk de kracht en het design van Jaga schuilt. Die productie verder perfectioneren draagt rechtstreeks bij tot ons imago.”
“Voor het maken van langere producten is de bombering die Bystronic kan bieden bij het bewerken van dunne plaat een echte toegevoegde waarde”, weet Erik Hermans (hoofd Ontwerp Tekenkamer bij Jaga). “Een feilloze afwerking is nu eenmaal wat wij onze klanten verschuldigd zijn, en wat de klant vandaag de dag ook eist. Wij maken ook veel ‘specials’ waarbij onze verschillende bemande workstations ingeschakeld worden. Het seriewerk kan ondertussen gedaan worden door de geautomatiseerde plooibanken.”
Meer dan Bystronic-producten
“Onze relatie met Bystronic gaat al een tijdje terug”, herinnert Hermans zich. “Op de EMO-beurs te Hannover waren wij een aantal jaar terug op zoek naar een laser. Na een resem bezoeken bij diverse fabrikanten kozen wij toen in 2017 voor Bystronic. Dat heeft met hun kwalitatieve producten te maken, maar ook met onze ingesteldheid. Wij zijn ook op zoek naar partnerschappen, waarbij de service zwaar doorweegt. Toen wij ook aan plooibanken en automatisatie dachten, deden wij met diverse fabrikanten van plooibanken een plaatsbezoek bij hun klanten, maar opnieuw was Bystronic onze keuze.”
Kennisopbouw en software
Jaga mag dan over een aantal zeer ervaren operatoren en programmeurs beschikken aan de plooibanken, het instellen en werken met de geautomatiseerde plooibanken vereiste toch enige training. Gelukkig is die steeds inbegrepen bij de aankoop.
“We volgden in Nederland met een aantal collega’s de driedaagse softwareopleiding.”, vertelt Hermans. “Dat ging vlot omdat de nieuwe software bij de Xpert 80 heel intuïtief en gebruiksvriendelijk is. Daarnaast volgden wij ook nog enkele dagen robottraining bij Bystronic Duitsland in Gotha. Dat was zeer belangrijk omwille van de vakkennis van de trainingsprofessionals, maar ook door de netwerking met de andere programmeurs die er waren.”
“Die trainingen bewijzen dat de mensen nog steeds de fabriek maken, ook wanneer die hooggeautomatiseerd is”, meent Kriekels. “Op het vlak van pure intelligentie overklast AI de mens ontegensprekelijk, maar op bepaalde andere vlakken zal de mens toch heel moeilijk overtroffen worden. Ik denk dat AI ons zal verbeteren en versterken, niet vervangen.”
Ervaring voor Pro Bending Cell
Jaga bestelde twee geautomatiseerde plooibanken, waarvan voorlopig enkel de ‘kleinste’ operationeel is.
“Wij wachten bewust met de installatie en ingebruikname van de ‘grotere’ Pro Bending Cell”, verklapt Hermans. “Dat heeft een tweetal redenen. Eerst en vooral is de software waar wij nu leren mee werken pas later beschikbaar op de grotere toestellen. Ten tweede heeft het geen nut om twee toestellen tegelijk op te starten. Wij verkozen om nu aan de slag te gaan met de Xpert 80 en zo onze kennis en kunde op te bouwen. Wanneer de grotere installatie dan volgt begin 2021 hebben wij al de nodige ervaring en zal de software hetzelfde gebruiksgemak kennen van die op de Xpert 80.”
upscalinG voor overleving
Als we Jan Kriekels mogen geloven zal een opschaling van de productie niet al te lang op zich laten wachten als we doen wat Europa vraagt.
“Om de Green Deal-doelstellingen te halen moet er in België met zijn ca. 5 miljoen woningen zo’n 30 à 40.000 euro per gebouw geïnvesteerd worden. Dat is een reusachtige markt voor de bouwsector én natuurlijk onze producten die een goed binnenklimaat verzorgen met zo weinig mogelijk impact op het buitenklimaat. Los van de economische opportuniteit is het ook een pure ecologische noodzaak. Om de mens een overlevingskans te blijven geven in de toekomst moet er nu ingegrepen worden.”
Jaga, climate designers
Jaga ziet het levenslicht in 1962 wanneer cv-installateurs Jan en Gaston Kriekels uit onvrede met de bestaande oplossingen hun eigen radiatoren ontwikkelen; disruptie avant la lettre. Vanaf 1985 volgen de lanceringen van innovatieve designradiatoren elkaar snel op. Rond de eeuwwisseling komt de aandacht voor het klimaat en milieu nadrukkelijker naar voren bij Jaga. In 2005 o.a. wordt het klimaatlabo Jaga Experience Lab in gebruik genomen. Ook artistiek verlegt men de grenzen, met o.a. de bouw van het grootste kunstwerk ooit op Burning Man Art festival in de Nevada woestijn. Vandaag stelt Jaga een 600-tal mensen te werk en is de firma actief in meer dan 35 landen. Het portfolio is meer dan indrukwekkend met realisaties bij bedrijven als Facebook, Google en de Amazon spheres waar Jaga klimaatpartner is (zie foto). Ook de Jaga-prijzenkast is intussen goed gevuld met een resem design awards.
